Kompozycja
Fotografia jest sztuką kreowania rzeczywistości, pokazania jej w taki sposób, by oddać efekt wizualny, ale również nasz stan emocjonalny. Ta deklaracja jest kanonem do wolności kreowania, odrzucenia przyjętych zasad i odkrywania nowych dróg. Z drugiej strony fotografia spełnia rozmaite funkcje: estetyczne, kulturowe, społeczne czy dydaktyczne, więc może dobrze jest podążać jednak za pewnymi zasadami?
Już w starożytności odkryto, że wzrok nie porusza się po obrazie chaotycznie, ale według pewnej drogi, którą można wyznaczyć kilkoma punktami i że dobrze ogląda się obrazy, których stosunek boków wynosi dwa do trzech. Podzielmy obraz równo na dziewięć części - dwoma pionowymi i poziomymi liniami. Punkty przecięcia tych linii odpowiadają drodze naszego wzroku i nazywamy je „mocnymi punktami.” Jeżeli najbardziej istotne elementy kompozycji umieszczamy właśnie w tych punktach i na liniach wspomnianego podziału otrzymamy estetyczną w odbiorze harmonię..
Wzrok w sposób naturalny lubi podążać za liniami. Linie mogą być różne: przekątne, miękko wykrzywione, zygzakowate i powtarzające się w określonej geometrycznej sekwencji. Mówimy wtedy o kompozycji skośnej, najczęściej używanej w fotografii.
Fotografia jest płaska, czyli dwuwymiarowa. Aby uzyskać głębię dającą wrażenie trzeciego wymiaru powinniśmy wprowadzić do niej wieloplanowość. Możemy to uzyskać, poprzez wprowadzenie perspektywy geometrycznej lub powietrznej.
Perspektywa geometryczna polega na tym, że przedmioty dalsze posiadają na zdjęciu mniejszy rozmiar od przedmiotów bliższych. Perspektywa powietrzna powoduje, iż dalsze przedmioty są bardziej zamglone, mniej kontrastowe od bliższych
Pojęcie głębi obrazu jest bardzo ważne przy fotografii krajobrazowej.
Tło to bardzo ważna część zdjęcia. Kiedy fotografowany obiekt jest dla nas najważniejszy i stanowi treść naszego przekazu, tło powinno być gładkie lub spokojnie nieczytelne. Są jednak sytuacje, kiedy tło nadaje sens całemu obrazowi i powinno być odpowiednio dobrane.
Ważnym elementem kompozycji jest możliwość regulowania stopnia ostrości, a właściwie nieostrości obrazu. Rozmycie dalszego planu lub jego brzegów powoduje uwypuklenie i wyróżnienie tematów, przedmiotów głównych.
Najbardziej charakterystycznym elementem kompozycji dla fotografii jest barwa, czyli wartości tonalne obrazu zawarte w skali tonalnej. Oglądając zdjęcia i kwalifikując je pod względem tonalnym używamy określeń: Kontrastowe (twarde) lub mało kontrastowe (miękkie, szare, mdłe). Na układ tonalny obrazu wpływa tonalność samego przedmiotu, jego kontrastu, barwa, oświetlenie.
Motyw tematu głównego powinien w stosunku do tła stanowić największy kontrast . Pozostałe elementy obrazu powinny mniej kontrastować z tłem.
Dzieci lubią patrzeć na świat przez znalezione kolorowe szkiełka – ta fascynacja innym spojrzeniem na świat jest z czasem przez nas zapominana. Uczmy się od dzieci, eksperymentujmy, podążając pomysłami za naszą wyobraźnią poszukajmy innego świata.
Bywa, że fotografowany obiekt jest przytłoczony otoczeniem. Jest za mały, nie odróżnia się od innych elementów. Możemy kadrować go później w programie graficznym, ale na ogół taki zabieg obniża ostrość zdjęcia. Dlatego lepiej jest pomyśleć o kadrowaniu już w trakcie fotografowania.
Co warto wiedzieć
Każda fotografia musi być efektem dokładnie przemyślanej koncepcji fotografa. Zdjęcie, jego kompozycja, myśl, forma, powinno powstać najpierw w wyobraźni autora czasami posiłkującego się kartką papieru i ołówkiem dla rozplanowania elementów zdjęcia. Sam fakt naciśnięcia spustu migawki powinien być tylko technicznym i formalnym sfinalizowaniem technicznej części procesu twórczego.
Przy komponowaniu i „zagospodarowywaniu" powierzchni fotogramu autor musi zwrócić uwagę na to, aby na zdjęciu znajdowało się dokładnie tyle elementów, ile jest absolutnie konieczne dla uzyskania zamierzonego przez niego efektu. Elementów obrazu nie powinno być zbyt mało — bowiem widz ze względu na nazbyt ubogą i niepełną informację może nie odgadnąć intencji autora lub wypaczyć treść obrazu. Nie powinno też ich być nazbyt wiele — bowiem wówczas w natłoku różnych informacji ginie motyw podstawowy zdjęcia.
Fotograf przed przystąpieniem do wykonania zdjęcia musi w pełni uświadomić sobie dwie rzeczy: po pierwsze - jaki cel chce osiągnąć przy pomocy swojej fotografii. Co chce przedstawić, jakie myśli przekazać widzowi. Jakie chce na nim wywrzeć wrażenie. Po drugie, - kto będzie podstawowym odbiorcą (widzem) wykonanych zdjęć.
Twórca nader często popełnia błąd w ocenie odbiorcy. Błąd ten polega na przypisywaniu widzowi własnych - autora - upodobań i własnego widzenia świata. To nieporozumienie prowadzi do niezrozumienia przez widza intencji autora i do hermetyczności jego pracy, a w konsekwencji do tworzenia „sztuki dla sztuki". Tymczasem zainteresowania przeciętnego odbiorcy są bardzo prozaiczne. Widz nie lubi się męczyć. Jeżeli zdjęcie „nie trafi" do niego w pierwszych sekundach oglądania, przejdzie dalej nie zastanawiając się głębiej nad sensem fotogramu.
(przekład z opracowań Pawła Wójcika)
Czy kogoś zainteresuje zdjęcie grzybka - myślę, że nie.
Zanim naciśniesz spust migawki?
Zanim naciśniesz spust migawki zastanów się:
-
Dlaczego chcesz właśnie to fotografować?
- Czy to jest temat Twojego zdjęcia. Jeżeli tylko masz wątpliwość co do tego tematu, to skieruj aparat w inną stronę.
-
Czy sposób wykonywania zdjęć podkreśli te cechy tematu, które skłoniły Cię do wykonanie zdjęcia? Mam na myśli czas otwarcia migawki, liczbę przesłon, miejsce z którego wykonasz zdjęcie, oświetlenie, itp.
